Νέες ανακαλύψεις στο ναυάγιο των Αντικυθήρων
Ελβετοί και Έλληνες αρχαιολόγοι ολοκλήρωσαν πρόσφατα την τρίτη περίοδο ανασκαφών στο ναυάγιο των Αντικυθήρων. Η αποστολή, η οποία πραγματοποιήθηκε από τις 19 Μαΐου έως τις 18 Ιουνίου 2023 , αποτελεί μέρος του πενταετούς ερευνητικού προγράμματος ( 2021 – 2025 ) της Ελβετικής Αρχαιολογικής Σχολής. Χρησιμοποιώντας τεχνολογίες αιχμής, η έρευνα έδωσε ανεκτίμητες πληροφορίες για την ιστορία αυτού του θρυλικού ναυαγίου.
Μυστηριώδες ναυάγιο
Το ναυάγιο των Αντικυθήρων ήρθε πρόσφατα στο προσκήνιο με την ταινία « Ο Ιντιάνα Τζόουνς και ο Δίσκος του Πεπρωμένου». Πέρα από την κινηματογραφική μυθοπλασία, μια διεθνής ομάδα αρχαιολόγων, δυτών, μηχανολόγων, καθώς και χημικών και φυσικών επιστημόνων, με επικεφαλής την δρ Αγγελική Γ. Σίμωσι, Προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Πειραιώς και Νήσων, και τον καθηγητή Αρχαιολογίας του Παν/ μίου της Γενεύης (UNIGE), Lorenz Baumer, ανασκάπτει αυτήν τη περίοδο το διάσημο ναυάγιο. Φέτος, οι ερευνητές σημείωσαν σημαντική πρόοδο στην απόκτηση λεπτομερούς γνώσης της δομής του χώρου, της στρωματογραφίας, του ίδιου του ναυαγίου, αλλά και του πολύτιμου φορτίου του. Επιπλέον, οι ανεξερεύνητες περιοχές τεκμηριώθηκαν αναλυτικά, επιτρέποντας μια πιο ξεκάθαρη και ακριβή κατανόηση αυτού του θρυλικού πλοίου.
Ο γενικός στόχος της ανασκαφής είναι η καλύτερη κατανόηση των συνθηκών γύρω από τη βύθιση του πλοίου, εξετάζοντας προσεκτικά τη διατήρηση και τη θέση του ναυαγίου, την πιθανή διαδρομή και το φορτίο του. Οι ανακαλύψεις αυτής της ανασκαφικής περιόδου είναι καίριες για τη διαμόρφωση μιας συνολικής άποψης γύρω από το τραγικό αυτό ιστορικό συμβάν.
Ιστορία
Το ναυάγιο των Αντικυθήρων, που χρονολογείται στο πρώτο μισό του 1 ου αιώνα π. Χ., είναι το πλουσιότερο αρχαίο ναυάγιο στην Ελλάδα. Μετά την τυχαία ανακάλυψή του το 1900 δίπλα στις ακτές των Αντικυθήρων, ανασκάφηκε από τον πλοίαρχο Κουστώ το 1976 , και στη συνέχεια από Έλληνες αρχαιολόγους μεταξύ 2012 και 2020. Από το 2021, το έργο συντονίζεται από το Πανεπιστήμιο της Γενεύης, υπό την αιγίδα της Ελβετικής Αρχαιολογικής Σχολής στην Ελλάδα. Ο κύριος στόχος του ερευνητικού προγράμματος είναι ο σχηματισμός μιας σαφέστερης εικόνας του ίδιου του πλοίου, του δρομολογίου και του φορτίου του, αλλά και της κατάστασης στην οποία βρίσκεται το ναυάγιο σήμερα.
Τεχνολογίες αιχμής
Το ναυάγιο των Αντικυθήρων ήρθε πρόσφατα στο προσκήνιο με την ταινία « Ο Ιντιάνα Τζόουνς και ο Δίσκος του Πεπρωμένου». Πέρα από την κινηματογραφική μυθοπλασία, μια διεθνής ομάδα αρχαιολόγων, δυτών, μηχανολόγων, καθώς και χημικών και φυσικών επιστημόνων, με επικεφαλής την δρ Αγγελική Γ. Σίμωσι, Προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Πειραιώς και Νήσων, και τον καθηγητή Αρχαιολογίας του Παν/ μίου της Γενεύης ( UNIGE), Lorenz Baumer, ανασκάπτει αυτήν τη περίοδο το διάσημο ναυάγιο. Φέτος, οι ερευνητές σημείωσαν σημαντική πρόοδο στην απόκτηση λεπτομερούς γνώσης της δομής του χώρου, της στρωματογραφίας, του ίδιου του ναυαγίου, αλλά και του πολύτιμου φορτίου του. Επιπλέον, οι ανεξερεύνητες περιοχές τεκμηριώθηκαν αναλυτικά, επιτρέποντας μια πιο ξεκάθαρη και ακριβή κατανόηση αυτού του θρυλικού πλοίου.
Ο γενικός στόχος της ανασκαφής είναι η καλύτερη κατανόηση των συνθηκών γύρω από τη βύθιση του πλοίου, εξετάζοντας προσεκτικά τη διατήρηση και τη θέση του ναυαγίου, την πιθανή διαδρομή και το φορτίο του. Οι ανακαλύψεις αυτής της ανασκαφικής περιόδου είναι καίριες για τη διαμόρφωση μιας συνολικής άποψης γύρω από το τραγικό αυτό ιστορικό συμβάν.
Διεθνής συνεργασία
Το ερευνητικό πρόγραμμα διεξάγεται από την Ελβετική Αρχαιολογική Σχολή στην Ελλάδα, υπό τη διεύθυνση της δρος Αγγελικής Γ. Σίμωσι, και του καθηγητή του Πανεπιστημίου της Γενεύης, Lorenz Baumer. Οι υποβρύχιες εργασίες εποπτεύονται από την Εφορεία Εναλίων Αρχαιοτήτων, ενώ το έργο τελεί υπό την αιγίδα της Α. Ε. Προέδρου της Δημοκρατίας, Α. Ε. Κατερίνας Σακελλαροπούλου.
Κύριοι υποστηρικτές του ερευνητικού προγράμματος είναι το Ίδρυμα Αικατερίνης Λασκαρίδη, η ελβετική εταιρία υψηλής ωρολογοποιίας Hublot και το Nereus Research Foundation. Τα τηλεπικοινωνιακά συστήματα παρέχονται από την Cosmote.
Ανακάλυψη δεύτερου πλοίου
Η ανασκαφή επικεντρώθηκε στο ανατολικό άκρο του χώρου του ναυαγίου, όπου πέρυσι βρέθηκαν τμήματα μνημειακών μαρμάρινων αγαλμάτων μετά την απομάκρυνση μιας ομάδας μεγάλων φυσικών ογκόλιθων. Φέτος, η ομάδα ανακάλυψε τα οστά ενός ακόμη ατόμου, ενός τραγικού θύματος αυτού του καταστροφικού ναυαγίου. Ανακαλύφθηκαν επίσης χαρακτηριστικά αντικείμενα του ναυαγίου των Αντικυθήρων, όπως τμήματα από μαρμάρινα αγάλματα, κεραμικά και γυάλινα αγγεία, αλλά και στοιχεία του σκελετού του πλοίου από χαλκό, μόλυβδο και ξύλο. Μεταξύ των μαρμάρινων θραυσμάτων που ανακαλύφθηκαν, ένα πιθανότατα ανήκει στη γενειάδα της κεφαλής του Ηρακλή που ανακαλύφθηκε κατά τη διάρκεια της αποστολής του 2022 . Το σύνολο των ευρημάτων αυτών επιβεβαιώνει την πολιτιστική και καλλιτεχνική σημασία του ναυαγίου των Αντικυθήρων.
Επιπλέον, κατά τη φετινή ανασκαφική περίοδο, έγινε μία ακόμη συναρπαστική ανακάλυψη σε υψηλότερο στρωματογραφικό επίπεδο: Αρκετά θραύσματα πρωτοβυζαντινής κεραμικής ήρθαν στο φως, υποδεικνύοντας ότι ένα άλλο, πιθανώς πολύ μικρότερο πλοίο, είχε την ίδια τραγική μοίρα κατά την εποχή εκείνη.
Αυτές οι νέες πληροφορίες ανοίγουν συναρπαστικές προοπτικές για τη ναυτική ιστορία της περιοχής και υπογραμμίζουν τη σημασία της συνέχισης της αρχαιολογικής έρευνας σε αυτή την περιοχή.
Επικοινωνία, δελτίο τύπου & επίσημη ιστοσελίδα
Sylvie Fournier
Communication manager
communication@esag.swiss
+41 78 890 04 20