Ετήσιος Απολογισμός 2021
Ανασκαφές και μελέτες
Παρόλες τις δυσκολίες που προέκυψαν εξαιτίας της πανδημίας Covid-19 και τις φοβερές πυρκαγιές που έπληξαν την Ελλάδα, και ιδιαίτερα την Εύβοια, το έτος 2021 χαρακτηρίστηκε από την επιθυμία επαναφοράς σε μια μορφή κανονικότητας, ιδίως όσον αφορά τις δραστηριότητες στο πεδίο. Έτσι, η Ελβετική Σχολή διεξήγαγε με επιτυχία ανασκαφές και έρευνες στην Αμάρυνθο και τις Ίλκιζες στην Εύβοια, καθώς και στο Ελλάνιο Όρος στο νησί της Αίγινας, αλλά και στα ανοιχτά των Αντικυθήρων.
Στην Αμάρυνθο, η ανασκαφική περίοδος του 2021 επέτρεψε την αποσαφήνιση της κάτοψης και των διαφορετικών φάσεων του ναού της Αρτέμιδος. Επίσης, ο αποθέτης της Ύστερης Αρχαϊκής εποχής που είχε αποκαλυφθεί το 2020 ανασκάφηκε σχεδόν πλήρως. Λόγω της εξαιρετικής κατάστασης διατήρησής του αλλά και του μεγάλου πλούτου του, η ανακάλυψη αυτή βρίσκεται ανάμεσα στις πιο εντυπωσιακές που έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια στον Ελλαδικό χώρο και έχει προσελκύσει το ενδιαφέρον των Ελβετικών και Ελληνικών μέσων ενημέρωσης.
Από τo 2021, η ανασκαφή της Αμαρύνθου ενισχύεται από ένα πρόγραμμα επιφανειακής έρευνας, στόχος του οποίου είναι να προσδιοριστεί η ένταξη του ιερού στο αρχαίο τοπίο. Παρά την έντονη αστικοποίηση της περιοχής, ερευνήθηκαν περισσότερα από 300 οικόπεδα στα ανατολικά της πόλης, εντός μίας έκτασης συνολικής επιφάνειας 12 km2. Εντοπίστηκαν και τεκμηριώθηκαν αρκετοί αρχαίοι οικισμοί και νεκροταφεία, καθώς και ίχνη της ιεράς οδού που συνέδεε την Ερέτρια με το Αρτεμίσιο.
Στη νότια Εύβοια, συνεχίστηκε το ερευνητικό πρόγραμμα εξερεύνησης των λεγόμενων «σπιτιών των δράκων» ή Δρακόσπιτων. Στο πλαίσιο αυτό, ανασκάφηκε το Δρακόσπιτο στη θέση Ίλκιζες, παρέχοντας πολύτιμα στοιχεία για τη χρονολόγηση και την λειτουργία του. Άλλα συγκροτήματα, μέσα και γύρω από την θέση Πάλλη-Λάκκα, αποτυπωθήκαν σχεδιαστικά, ενισχύοντας σημαντικά την κατανόησή μας για τα αινιγματικά αυτά κτίρια.
Εκτός από τις έρευνες στην περιοχή της Εύβοιας, δύο νέες έρευνες πεδίου προστέθηκαν το 2021 στο έργο της ΕΑΣΕ. Η πρώτη, που διεξάγεται σε συνεργασία με την Εφορεία Αρχαιοτήτων Πειραιώς και Νήσων, στοχεύει στη συστηματική τεκμηρίωση των καταλοίπων της Εποχής του Χαλκού και της Πρώιμης Εποχής του Σιδήρου που βρίσκονται στην κορυφή του Όρους στο νησί της Αίγινας, στις πλαγιές του οποίου βρίσκεται το ιερό του Ελλανίου Διός.
Το δεύτερο ερευνητικό πρόγραμμα αφορά το ναυάγιο των Αντικυθήρων και αποσκοπεί στη νέα συστηματική του τεκμηρίωση. Στόχος του είναι η καλύτερη κατανόηση της εξέλιξης του ναυαγίου, προάγγελος νέων ερευνών στην θέση αυτή. Μια προπαρασκευαστική αποστολή πραγματοποιήθηκε από ομάδα δυτών τον Οκτώβριο του 2021, η οποία ερεύνησε την περιοχή γύρω από το ναυάγιο.
Οι δραστηριότητες πεδίου οι οποίες μόλις παρουσιάστηκαν, και οι οποίες φυσικά συμπληρώνονται από τις συνεχείς έρευνες των μελών της EΑΣΕ, αντικατοπτρίζουν το δυναμισμό που χαρακτηρίζει την Ελβετική αρχαιολογία στην Ελλάδα, την στιγμή που η χώρα γιορτάζει τη διακοσιοστή επέτειο της Ανεξαρτησίας της.
ἀποβάτης – Ευβοϊκές μελέτες προς τιμήν του Karl Reber
Επιμέλεια Guy Ackermann – Tobias Krapf – Laureline Pop
Για περισσότερα από σαράντα χρόνια, ο Karl Reber έχει αφοσιωθεί στην εξερεύνηση της πλούσιας ευβοϊκής πολιτιστικής κληρονομιάς. Από το 2007 έως και το 2021 διετέλεσε Διευθυντής της Ελβετικής Αρχαιολογικής Σχολής στην Ελλάδα και πραγματοποίησε πολλές ανασκαφές στην Ερέτρια και την Αμάρυνθο. Μετά από δεκαπέντε χρόνια κατά τα οποία υπηρέτησε ως καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Λωζάνης, με αφορμή τα 65α του γενέθλιά και την συνταξιοδότησή του, οι πρώην μαθητές του Karl αποφάσισαν να του αφιερώσουν μια συλλογή δοκιμίων με τίτλο «ἀποβάτης». Οι είκοσι τρεις συμβολές του τόμου είναι αφιερωμένες σε αρχαία ευρήματα, πρόσφατες ανακαλύψεις αλλά και νέες ιδέες που αφορούν την αρχαία πόλη της Ερέτριας, το κοντινό ιερό της Αμαρυσίας Αρτέμιδος, και την ευβοϊκή ύπαιθρο, από τους Μυκηναϊκoύς έως τους Αυτοκρατορικούς χρόνους.
ἀποβάτης online
Προσωπικότητες
Από την 1η Ιουλίου 2021, έχω την τιμή και το προνόμιο να αναλάβω τα καθήκοντα του Διευθυντή της Ελβετικής Αρχαιολογικής Σχολής. Με την ευκαιρία αυτή θα ήθελα να ευχαριστήσω θερμά τον προκάτοχό μου, Karl Reber, για τη βαθιά αφοσίωση αλλά και την καλοσύνη του.
Πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι η Valentina Di Napoli, Διοικητική Γραμματέας της Σχολής από το 2002, αφήνει την ΕΑΣΕ για να αναλάβει θέση Καθηγητή στο Πανεπιστήμιο Πατρών. Τη συγχαίρουμε για τον διορισμό της και την ευχαριστούμε για το υποδειγματικό της έργο, το οποίο έχει συμβάλει σημαντικά στον επαγγελματισμό της διοίκησής μας στην Ελλάδα. Για την αντικατάστασή της, η Σχολή βρίσκεται στην ευχάριστη θέση να μπορεί να βασιστεί στην εμπειρία της Δάφνης Βλαντή, Δρ Αρχαιολογίας από το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης.
Στο σημείο αυτό θα ήθελα επίσης να καλωσορίσω στην Ελβετική Σχολή την Sylvie Fournier, Υπεύθυνη Επικοινωνίας για τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, και να ευχαριστήσω θερμά την Tamara Saggini που ανέλαβε την Επιστημονική Γραμματεία στην Ελλάδα από την 1.12.2020 έως τις 30.6.2021, κατά τη διάρκεια της άδειας του Tobias Krapf.
Τέλος, θα ήθελα να εκφράσω την αμέριστη ευγνωμοσύνη μου στα μέλη του Ιδρύματος της ΕΑΣΕ, εποπτικού οργάνου της Σχολής, για την εμπιστοσύνη και την αφοσίωσή τους, καθώς και το Πανεπιστήμιο της Λωζάνης, με το οποίο η Eλβετική Σχολή μόλις υπέγραψε νέα συμφωνία συνεργασίας.
Ευχαριστήρια
Γενική Διεύθυνση Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς, Πολυξένη Αδαμ-Βελένη (Γενική Διευθύντρια)
Τμήμα Εποπτείας Ελληνικών και Αλλοδαπών Επιστημονικών Ιδρυμάτων και Συντονισμού Θεμάτων Διεθνών Συνεργασιών και Οργανισμών, Κωνσταντίνα Μπενίση (Προϊσταμένη), Σοφία Σπυροπούλου
Εφορεία Αρχαιοτήτων Ευβοίας, Αγγελική Σίμωσι (Προϊσταμένη), Κώστας Μπουκάρας, Όλγα Κυριαζή, Φανή Σταυρουλάκη, Σταυρούλα Παρίσση
Ελβετική Πρεσβεία στην Ελλάδα, Α.Ε. Olaf Kjelsen
Πρεσβεία της Ελλάδος στη Βέρνη, ΑΕ. Αικατερίνη Ξαγοράρη
Δημαρχείο Ερέτριας, Ιωάννης Δημητρόπουλος
Πολιτιστικός Σύλλογος Αμαρύνθου, Αντώνιος Καραβάς
Εξωραϊστικός σύλλογος Αμαρύνθου «Το Γεράνι», Κώστας Φραγκουλόπουλος
Εθνικό Ταμείο της Ελβετίας για την Επιστημονική Έρευνα
Ομοσπονδιακό Υπουργείο Οικονομικών, Παιδείας και Έρευνας της Ελβετίας
Ομοσπονδιακή Γραμματεία Εκπαίδευσης, Έρευνας και Καινοτομίας της Ελβετίας
Πανεπιστήμιο της Λωζάνης και άλλα Ελβετικά Πανεπιστήμια
Ίδρυμα Σ. Νιάρχος, Φιλανθρωπικό Ίδρυμα της οικογένειας Sandoz, Ιδρυμα Isaac Dreyfus-Bernheim, Ίδρυμα Ceramica, Ακαδημαϊκή Εταιρεία του καντονιού του Vaud, Ίδρυμα Θεόδωρου Λαγώνικου, Ίδρυμα Αφεντούλη